Inne akcje dywersyjne

♢  28 kwietnia 1943r. po akcji na nadleśnictwo Jędrzejów - Północ skonfiskowano 14 dubeltówek z amunicją, maszynę do pisania, ubrania i bieliznę.

♢  9 maja 1943r. w akcji na Arbeitsamt spalono listy osób przeznaczonych do wywózki na roboty do Niemiec.

♢  W nocy 12/13 czerwca 1943r. grupy dywersyjne na terenie całego obwodu przeprowadziły akcje na urzędy gminne, gorzelnie, mleczarnie, urzędy pocztowe w celu niszczenia list i spisów kontygentowych oraz dokonano konfiskaty mienia w w/w obiektach.

♢  W nocy 28/29 sierpnia 1943r., w trakcie akcji na biuro Inspekcji Ziemskiej w Jędrzejowie zabrano plany i akta dotyczące przesiedlenia Polaków z terenów przeznaczonych dla kolonistów niemieckich.

♢  W nocy 30/31 sierpnia1943r. dokonano ostatecznego zniszczenia mleczarni w Wodzisławiu. Partyzanci przejęli magazyn żywnościowy a w nim zdobyli cukier, pszenicę i żyto.

♢  20 września 1943r, dokonano zniszczenia linii telefoniczno-telegraficznej na odcinku Jędrzejów-Pińczów oraz Kielce-Wodzisław.

♢  W nocy 10/11 października 1943r. zniszczono most kolejki wąskotorowej na Nidzie, przerwa w ruchu trwała 24 godz.

♢  26 października 1943r. grupa „Balleta” dokonała akcji na majątek pod niemieckim zarządem - Krzelów, zarekwirowała żywność i sprzęt na potrzeby pododdziału.

♢  Odział AK Mariana Sołtysika „Barabasza” w październiku 1943r. podczas przemarszu przez pogranicze powiatu kieleckiego i jędrzejowskiego otrzymał wiadomość od wywiadu, dotyczącą zgromadzenia przez Niemców dużych zapasów żywności w magazynach wojskowych w Jędrzejowie, które mają być niebawem wywiezione na front wschodni. „Barabasz” skierował do Jędrzejowa drużynę por Edwarda Skrobota „Wiernego”, przydzielając mu dodatkowa jednostkę ognia karabin maszynowy - bren. Odległość 5 km dzieląca drużynę „Wiernego” od Jędrzejowa przebyli w ciągu dwóch nocy ponieważ trasa przemarszu była trudna, przebiegała przez odkryty teren. Magazyny mieściły się w rynku po prawej stronie, niedaleko był posterunek policji granatowej i niemieckiej żandarmerii. Ponadto placówka gestapo i wielu innych niemieckich urzędów, których urzędnicy zawsze byli uzbrojeni. Sama akcja trwała około dziesięciu minut, w tym czasie załadowano towar na zarekwirowane cztery parokonne furmanki. Zdobyto duże ilości konserw mięsnych i kiełbasy. Akcja przebiegła bez strat, po dwóch nocach partyzanci dotarli do lasu w okolicy Cisowej.

♢  10/11 listopada 1943 opanowano garbarnie w Jędrzejowie, skonfiskowano wszystkie skóry na potrzeby podziemia.

♢  W trzeciej dekadzie grudnia 1943r. rozpoczęła się w całej kielecczyźnie akcja niszczenia niemieckich pociągów towarowych i osobowych. Oddział „Barabasza” otrzymał zadanie napadu na niemiecki pociąg urlopowy na trasie Kielce-Kraków nad Nidą w okolicy Sobkowa. Koncentracja oddziału odbyła się w okolicy Morawicy, ustalono miejsce napadu tym gdzie tor kolejowy przecina Nidę. W nocy przemaszerowali w okolice Sokołowa Górnego, miejsce odkryte, bez terenów leśnych, okolica biedna, ludność nie przyzwyczajona do ryzyka. Na odprawie w majątku Wolica ustalono że akcja odbędzie się poza mostem w stronę Miąsowy na wysokim nasypie. Po dziennym rekonesansie, około godz. 22 oddział wyszedł z wioski w kierunku miejsca akcji. Nidę przekroczyli przez bród ustalony podczas dziennego rekonesansu, rozstawiono drużyny wzdłuż nasypu po lewej stronie, przy każdej drużynie karabin maszynowy z podwójną jednostką ognia. Pierwsza minę założył „Barabasz” z Henrykiem Pawelcem „Andrzejem” na lekkim łuku toru, drugi zastaw 50 metrów dalej założył Antoni Synowiec „Grom II” i Tadeusz Soboń „Smyk”. Transport spodziewany był około 24 a obserwator wystawiony przy bloku Wolica miał zasygnalizować jego nadejście krótkimi błyskami, chwile po północy nadjechał pociąg. Ładunki zostały odpalone, jednak lokomotywa przeszła nad wyrwą, po czym pociąg zatrzymał się kilka metrów dalej. Niemcy rozpoczęli ostrzał z okien pociągu, partyzanci nie dali rady podejść do pociągu, „Barabasz” zarządził odwrót w kierunku Chęcin.

♢  20 lutego oddział „Jędrusiów” dokonał konfiskaty w magazynach niemieckich w Klimontowie, gdzie gromadzone było mienie wywożonej z gett ludności żydowskiej. Ponowną akcję „Jędrusie” przeprowadzili 4 marca 1943r., również z pozytywnym skutkiem, bez strat własnych.

♢  1 marca 1944r. zdobyto w młynie „Renoma” w Jędrzejowie broń, amunicję i oporządzenie stacjonujących tam żołnierzy niemieckich.

♢  W nocy z 30 kwietnia na 1 maja 1944 roku. oddział „Spalonych” brał udział w uderzeniu na stację kolejową i parowozownię w Sędziszowie Wzmocniony sekcjami (dywersji obwodu jędrzejowskiego) ppor. „Nałęcza”, ppor. „Blondyna” oraz Władysław Luboń „Babinicza”. Całością dowodził komendant Obwodu kpt. „Mir” - w sumie 90 żołnierzy. Partyzanci opanowali budynek stacji, urządzenia sygnalizacyjne trakcji kolejowej i parowozownię. W czasie akcji doszło do walki z użyciem broni maszynowej i granatów. Zabito 1 Niemca i 1 raniono, po stronie partyzantów było 4 rannych. Rozbrojono kilkunastu niemieckich kolejarzy i zdobyto karabiny, pistolety, granaty i sporo amunicji. Zniszczono w znacznej części instalację elektryczną, sieć telefoniczną i uszkodzono urządzenia sygnalizacyjne i nastawnicze. Poważnej awarii uległa obrotnica parowozów do której zepchnięto 4 parowozy. Zdewastowano także warsztaty naprawy wagonów towarowych. Szkody wyrządzone okupantowi były dość znaczne, gdyż zaburzenie w ruchu pociągów trwało ponad dobę. Po ponadgodzinnej walce partyzanci wycofali się kilkoma grupami w rejon majątku Pawłowice. Po akcji partyzanci bez żadnych przeszkód pomaszerowali do lasu pod Nagłowicami.

♢  3 maja 1944r. uszkodzono kabel telefoniczny w majątku Diament, oraz na terenie gmin Wodzisław i Nawarzyce we wszystkich zlewiskach mleka zabrano książki ewidencyjne dostaw mleka.

♢  10 maja drużyna z oddziału „Spaleni” pod dowództwem ppor. „Zrywa” w liczbie 9 żołnierzy, zaatakowała w Tornoskale koło Morawicy lotniczy punkt obserwacyjny broniony przez 12 żołnierzy niemieckich. Zdobyto 1 rkm, 1600szt amunicji, 5 pm z amunicją, 18 karabinów, 10 pistoletów, 40 granatów, aparat radiowy, 7 mundurów oraz wóz z zaprzęgiem. Strat nie było ze względu na zaskoczenia nieprzyjaciela.

♢  11 maja 1944r. oddział Stefana Rajskiego „Zrywa” na polecenie inspektora Kieleckiego AK płk Józefa Mularczyka „Żora”, opanował i zniszczył podsłuch lotniczy zainstalowany w pobliżu wsi Piotrowice. Ochronę rozbrojono zdobywając 1 rkm, 2 pm, 4 karabiny, 50 granatów i 2000 szt. amunicji.

♢  22 maja 1944r. grupa szturmowa złożona z żołnierzy AK Stefana Rajskiego „Zrywa” i BCh Stanisława Grynia „Nałęcza” pod dowództwem Edwarda Lelisa „Wojnara” opanowała magazyny niemieckie „Renesans” w Jędrzejowie. Skonfiskowano skórę (ok. 200kg), materiały tekstylne (swetry, koce i bieliznę.). Akcja została przeprowadzona bez kontaktu z nieprzyjacielem, który partyzantów pakujących towar wziął ich za pracowników magazynu.

♢  W końcu maja 1944r. patrol z oddziału „Spaleni” zlikwidował oddział niemieckiej akcyzy tytoniowej na szosie w pobliżu Kaziny, zdobywając kilka sztuk broni.

♢  1 czerwca 1944r. w nowo uruchomionej mleczarni w Wodzisławiu zabrano skórzane pasy transmisyjne oraz skonfiskowano olej, masło śmietanę i słoninę.

♢  źródła:
Wojciech Borzobohaty „Jodła”,„Okręg radomsko-kielecki ZWZ-AK 1939-1945”, Marian Sołtysiak - „Chłopcy Barabasza”

opracowanie: Krzysztof Beznosik