Gmina Brzegi

Gmina straciła w okresie okupacji niemieckiej stosunkowo niewielu ludzi. Represji zbiorowych nie było - przywożono jednak na tut. teren ofiary z innych stron, których nie pozwolono chować na cmentarzu grzebalnym, ani też spisywać aktów śmierci (tak dokonano w dniu 31.01.1944r. przy torze kolejowym w Miąsowej masowej egzekucji 24 zakładników z więzienia kieleckiego, w odwet za przeprowadzony w dniu 26.01 zamach na pociąg urlopowy).

Ofiary mordów niemieckich z terenu samej gminy:
JUSZCZYK Zofia, lat 7, z Miąsowej, zginęła 3.09.1939 od bomby niemieckiej.
WOŹNIAK Jan, lat 26, z Miąsowej po ciężkim pobiciu na stacji kolej, w Jędrzejowie przez niem. strażników kolej., zmarł w Szpitalu Powiatowym w Jędrzejowie i pochow. w J.
STAŁA Władysław, ur. 20.09.1908, z Miąsowej, po ciężkim pobiciu na stacji kolej, w Jędrzejowie przez niem. strażników kolej., zmarł w Szpitalu Pow. w Jędrzejowie i pochowany w J.
MARUSZEK Szczepan, lat 29, z Mzurowej, zastrzelony 28.05.1943 przez niem. strażn. leśnych.
MOLĘDA Stanisław, lat 14, z Szczepanowa, zastrzelony 8.07.1943 przez szupo (schutzpolizei – przyp. red.) podczas łapanki.
JUSZCZYK Władysław, lat 22 z Miąsowej, uciekł z robót w Niemczech, zastrzelony 27.10.1943 przez policję granatową z Brzegów.

GNIAZDO Jan, ur. 26.02.1916, z Mnichowa, zginął w obozie w Oświęcimiu w r. 1944.
uzupełnienie - Krzysztof Beznosik
Jan Gniazdo ur. 14.3.1914 r. w Mnichowie i tu zamieszkały przed aresztowaniem, syn Kazimierza i Marianny z domu Senk, nie żonaty. W 27.09.1943 r. przewieziony do Obozu Koncentracyjnego Flossenbürg, zarejestrowany z numerem więźnia 728, następnie w dniu 03.12.1943 r. przewieziony do Obozu KL Auschwitz [1]
[1] na podstawie korespondencji z p. Annette Kraus, Gedenkstätte Flossenbürg,Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript., www.gedenkstaette-flossenbuerg.de
W dniu 5.12.1943 r. transportem z KL Flossenbürg przybył do KL Auschwitz i został oznaczony numerem 166046. W dniu 20.12.1943 r. odnotowano jego zgon w obozie. Jako oficjalną przyczynę zgonu władze obozowe podały Nierenentzündung - zapalenie nerek. Podstawa informacji: numerowe i nazwiskowe wykazy transportów przybyłych do KL Auschwitz lista więźniów przeniesionych w dniu 3.12.1943 r. z KL Flossenbürg do KL Auschwitz, księgi zgonów w KL Auschwitz [2]
[2] na podstawie korespondenci z „Archiwum PMAB - Auschwitz Museum Archives”, p. Krystyna Leśniak - biuro informacji o byłych więźniach.. Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Jako zakładnik przywieziony z więzienia kieleckiego dnia 31.01.1944r., rozstrzelany został przy torze kolejowym w Miąsowej (zakładników było 24, nazwiska sześciu ofiar już podaliśmy):
ZIĘTAL Jan, ur. 7.10.1918, syn Michała, z Brzezna, ekshumowany na cmentarz parafialny w Brzegach. (Podajemy resztę nazwisk rozstrzelanych w tym dniu przy torze kolejowym, pochodzących spoza powiatu jędrzejowskiego, których zwłok dotychczas nie ekshumowano: MŁYNARCZYK Franciszek, ur. 6.09.1914, ZIELIŃSKI Wacław, ur. 15.01.1892, DUDEK Stefan, ur. 15.03.1909, MIELOCHA Aleksy, ur. 20.3,1926, ZAJĄC Jan, ur. 4.09.1921, KOWALIK Marian, ur. 25.03.1919, KWAŚNIEWSKI Bolesław, ur. 11.02.1905, MIKIELSON Jan, ur. 10.07.1907, MATYNA Antoni, ur. 16.06.1901, SIKORSKI Leon, ur. 2.02.1912, SKOWRON Stanisław, ur. 21.11.1919, WOJTALA Stanisław, ur. 8.04.1912, KWAŚNIEWSKI Jan, ur. 11.11.1905. Ponadto na terenie gm. Brzegi znajduje się z górą 60 mogił osób, zamordowanych w różnych miejscach (obok szosy, cmentarza), których nazwisk nie ustalono.

1 kwietnia 1944 otoczyła policja niem. wieś Brzegi. Kilku Niemców udało się do domu ZIENTALA Jana, syna Piotra, lat 30. Ten chciał uciec przed aresztowaniem i został zastrzelony. Należał do tajnej organizacji.
ZIENTAL Jan, syn Szymona, lat 23, aresztowany w czasie łapanki w Jędrzejowie, jesienią 1944, rozstrzelany w dwa dni po aresztowaniu, pod Jędrzejowem.
STĘPIEŃ Leon, mieszkaniec wsi Chojny, zabrany w czasie łapanki we wsi Żerniki i rozstrzelany koło szosy na Podchojnach pod Jędrzejowem.
NASIEROWSKI Antoni, lat 48, syn Jana, ze wsi Brzezno, po aresztowaniu przewieziony do Oświęcimia, zamordowany tam w r. 1944.

Ludność wiejską zabijali Niemcy bądź na skutek doniesienia konfidentów o pracy konspiracyjnej, bądź też w czasie dokonywanych często łapanek na roboty, w czasie których otaczali wieś, a usiłujących ratować się ucieczką, strzelali. Były też, jak to stwierdzamy z nadesłanych wykazów wypadki zabicia przez Niemców młodych chłopaków wiejskich, którzy po prostu nie podobali się (!) pełniącemu służbę zbirowi niemieckiemu.

Posiadamy ponadto następujące nazwiska osób, zamordowanych przez Niemców na terenie gminy Brzegi, co do których nie ma bliższych danych, określających tło, datę lub okoliczności:
MROWICKI Władysław, syn Stanisława, lat 23, wieś Brzegi.
CIELEBAŁA Józef, syn Wojciecha, lat 19, wieś Brzezno.
ŁACHWA Stanisław, syn Wincentego, lat 18, wieś Brzezno.
GRUSZKA Jan, syn Stanisława, lat 24, wieś Brzezno.

uzupełnienie